افسردگی پس از زایمان معمولا در طی 6 هفته پس از زایمان شروع میشود |
علایم شایع |
احساس
غمگینی، ناامیدی و دلتنگی
کاهش اشتها و کاهش وزن بیانرژی بودن؛ خستگی کندی در تکلم و تفکر بروز مکرر سردرد و سایر ناراحتیهای فیزیکی. سردرگمی درباره توانایی بهبود زندگی |
علل |
درجاتی از افسردگی در طی هفتههای اول پس از
زایمان در مادران شایع است. بارداری و زایمان با تغییرات هورمونی
ناگهانی همراهند که بر حالات روحی روانی فرد تأثیر گذارند.
پذیرفتن مسؤولیت 24 ساعته مراقبت از یک نوزاد شیرخوار تطابق عمدهای را از نظر روانی و شیوه زندگی در اکثر مادران میطلبد، حتی اگر نوزاد فرزند اول نباشد. این استرسهای فیزیکی و روانی معمولاً با استراحت ناکافی تا هنگام ثبات یافتن نیازهای معمول کودک همراه است، بنابراین خستگی و افسردگی در مادران غیرمعمول نیست. |
عوامل تشدید کننده بیماری |
استرس
کمبود خواب تغذیه نامطلوب فقدان حمایت مادر از سوی همسر، خانواده یا دوستان سابقه اختلالات روانی قبلی در مادر |
پیشگیری |
این عارضه قابل پیشگیری نیست ولی میتوان آن را با استراحت کافی، رژیم غذایی مطلوب و حمایتهای روحی کافی به حداقل رساند. |
عواقب مورد انتظار |
افسردگی خفیف پس از زایمان با حمایت خانواده و دوستان معمولاً به سرعت برطرف میشود. اگر افسردگی شدید شود ممکن است مادر دیگر قادر به مراقبت از خود و کودک نباشد و بستری در بیمارستان ممکن است ضرورت یابد (به ندرت). حتی موارد شدید افسردگی با داروها، مشاوره با متخصص مربوطه و حمایت اطرافیان معمولاً قابل علاج است. |
عوارض احتمالی |
فقدان پیوند عاطفی بین مادر و کودک، که برای هر
دو زیانآور است.
افسردگی شدید که ممکن است با احساسات تهاجمی نسبت به کودک، از دست دادن احساس عزت در ظاهر و منزل، بی اشتهایی یا غذا خوردن اجباری، دوری کردن از دیگران یا تمایلات خودکشی همراه باشد. |
درمان |
اصول کلی |
مادران
نباید از این که احساسات پیچیدهای در مورد مادر بودن خود دارند
احساس گناه کنند. ایجاد تطابق و ایجاد پیوندی عاطفی طبیعی نیاز به
درمان دارد.
- در نظر گرفتن برنامههای مکرر خارج از منزل نظیر قدم زدن و دیدارهای کوتاه با دوستان و اقوام برای مادران مفید است. این برنامهها به مادران کمک میکند تا دچار احساس انزوا از دیگران نشوند. - مادران باید کودک خود را در اتاق جداگانهای بخوابانند. در این صورت مادران راحتتر استراحت خواهند کرد. - مادران میتوانند برای کارهای روزانه نظیر خرید کردن و مراقبت از کودک در هنگام استراحت خود از خانواده یا دوستان کمک بگیرند. - مادر در صورت احساس افسردگی بهتر است احساسات خود را با همسر یا یک دوست که شنونده خوبی برای حرفهای اوست در میان بگذارد. صحبت کردن با سایر مادران امکان استفاده از همفکری و تجربه آنان را فراهم میکند. - اگر افسردگی شدید شده و بستری در بیمارستان را ایجاد نماید، توصیه میشود که مادر در یک مرکز نزدیک منزل بستری شود تا رابطه نزدیک وی با کودک حفظ شود. - روان درمانی یا مشاوره با متخصص مربوطه در صورت تداوم افسردگی توصیه میشود. |